Kontrakty terminowe

Do zawarcia transakcji terminowej dochodzi po uzgodnieniu ceny realizacji, tj. ceny po której dojdzie w przyszłości do dostawy towaru. Kontrakty terminowe futures są przedmiotem obrotu na giełdach. W okresie ważności kontraktu ich cena jest ustalana codziennie w wyniku działania sił podaży i popytu. W dniu wygasania kontraktu ustalana jest cena rozliczeniowa, jest ustalana jako cena rynkowa aktywa bazowego. Po zawarciu transakcji terminowej obie strony wpłacają depozyt zabezpieczający, który trafia do izby rozrachunkowej. Wysokość tego zabezpieczenia jest określana przez izbę na podstawie różnych czynników w rynkowych, szczególnie ryzyka wynikającego z dziennych zmian cen. Szczegółowe kwestie związane z funkcjonowaniem izby rozrachunkowej a także rozliczaniem i gwarantowaniem rozliczeń transakcji zostaną omówione w następnych rozdziałach. Instrument bazowy jest to aktywo, na jaki opiewa kontrakt futures (metale, ropa, węgiel, produkty rolne, waluta obca itd.). Instrumentami bazowymi mogą być również stopy procentowe, indeksy giełdowe, czy papiery wartościowe. W praktyce w grę wchodzą jednak tylko takie walory, których rynek gotówkowy charakteryzuje się wysokim stopniem płynności. W większości przypadków celem zawierania transakcji nie jest fizyczne dostarczenie towarów, a jedynie bieżący obrót kontraktami. W niektórych przypadkach fizyczne dostarczenie towaru jest nawet niemożliwe np: dla kontraktów na indeksy giełdowe. Dzięki kontraktom terminowym możliwe jest ujawnianie cen oraz przenoszenie ryzyka.

Giełda towarowa zapewnia:
•    równy dostęp do ofert kupna i sprzedaży,
•    pełną ocenę sytuacji rynkowej,
•    bezpieczeństwo dla stron zawierających transakcje,
•    obiektywną cenę jako rzeczywisty wynik konfrontacji podaży i popytu,
•    równy dostęp do informacji giełdowej,
•    standaryzację kontraktów i jakości towaru.
Depozyt początkowy jest to niewielki procent wartości kontraktu, który wpłaca inwestor na konto izby rozliczeniowej po zajęciu pozycji w kontraktach. Jego wielkość ustala izba rozliczeniowa i zależy on od wielkości i ceny kontraktu, sytuacji na rynku, zmienności cen itp. Codziennie izba rozliczeniowa dokonuje wyceny otwartych pozycji w oparciu o cenę zamknięcia z aktualnych notowań kontraktów. W związku z tym, że transakcje inwestorów indywidualnych są zawierane i rozliczane poprzez akredytowane biura maklerskie, rozliczenie następuje pomiędzy tymi biurami oraz izbą rozliczeniową. Jeśli ceny zmieniły się na niekorzyść jednego inwestora, odpowiednia kwota zostanie pobrana z jego depozytu początkowego i przekazana na konto inwestora posiadającego pozycję odwrotną. Inwestor, który osiągnął zysk może natychmiast wycofać nadwyżkę ponad depozyt początkowy bądź dopiero wtedy, kiedy zamknie pozycję. Jednak bez względu na kształt umowy na konto osiągniętych, nawet nie wypłaconych jeszcze zysków będzie on mógł otworzyć nowe pozycje bez konieczności wpłacania nowego depozytu początkowego.